Японлар қандай машинада юради?

Япония деганда автомобиль ишқибозлари дарров Toyota, Honda, Mazda, Nissan, Subaru, Suzuki, Infiniti, Lexus, Mitsubishi каби автобрендларни эслайди. Серсавлат Land Cruiserни-ку, айтмасак ҳам бўлади. Аммо кунчиқар юртликларнинг ўзи қайси автомобилда юради?

Японлар “Лэнд Краузер”да юрмайди

Баҳайбат Toyota Land Cruiser ёки Mitsubishi Pajero автомобилларини Япония йўлларида кам учратасиз. Японлар уларни бесўнақай ва серчиқим ҳисоблашади. Тўғри, тоғли ерларда бу йўлтанламаслар учраб туради. Йўл таъмирлаш ва коммунал хизмат ходимлари йўлтанламасда юради.

Чўнтаги қаппайиб қолган фуқаролар дарров Gelaendewagen сотиб олади. Айниқса, рули чап томондаги версиясининг обрўси баланд. Mercedes-Maybach ёки Rolls-Royce лимузинларини харид қилганда ҳам бойваччалар руль чап томонда бўлишига эътибор қаратишади. Ҳатто, чап рулли таксилар ҳам Японияда қимматроқ ҳақ олади.

Якудза микроавтобусни афзал кўради

Хориж фильмларида қора кўзойнакли мафиозлар савлат билан машинадан тушишини томоша қилгансиз. Япон мафияси вакиллари учун машинадан тушиш катта аҳамиятга эга. Мафия босслари лимузин ёки йўлтанламасдан тўғри тушиб бўлмайди, деб ҳисоблайди. Улар микроавтобусдан “тушишга ўрганган”, хусусан, Toyota Alphard ва Nissan Elgrand автомобилларига ўтиришни хуш кўради. Аммо оддийси эмас, салонига чарм ва ёғоч қопланган, тюнинг-ательеда қўғирчоқдек ясатилган машинадан тушишга нима етсин.

Автомобилингизни қаерга қўясиз?

Японияда автомобиль сотиб олишдан уни қаерга қўйиш масаласи устунроқ десак, ишонаверинг. Автомобиль харид қилишдан аввал қўйгани жой топишингиз керак. Жой хонадонингиздан 1-2 км узоқликда бўлади, қолаверса, машинангиз унга сиғиш-сиғмаслигини полиция текширади. Машинага тураржойни харид қилиш ё ижарага олиш баҳоси бир хонали квартираникига тенг.

Бу бошланиши холос. Шахсий автомобиль қаерда қолдирилса, чўнтак кавланаверади: ҳовлида, савдо марказида, турли муассасаларда ва ҳоказо. Мегаполисларда машиналар учун тўла автоматлаштирилган кўпқаватли тураргоҳлар қурилган. Кирасолиб машина қолдирилади, лифтлар тизими уни бўш жойга ўзи элтиб қўяди. Эгаси қайтса, қайтариб олиб чиқади.

Кўпчилик кей-кар минади

Кей-кар ҳақида ўтган йили ёзганмиз. Узунлиги 3,4 м, двигатели ишчи ҳажми 660 см кубли митти машиналар 64 от кучига эгадир. Унинг кўрсаткичлари қонунчиликда қатъий белгилаб қўйилган. Ўлчамини тасаввур қилдингизми? Ўзимизнинг “Матиз”дан анча кичкина.

Кей-карлар оммалашиб кетганлигининг сабаби давлат берган имтиёзлардир. Кўплаб префектураларда митти машина харид қилиш учун тураргоҳ борлиги ҳақидаги ҳужжат кўрсатиш шарт эмас. Қолаверса, жуда тежамкор машина. Автомобиль акцизи 5 эмас 3 фоиз. Суғурталаш нархи одатий автомобиллардан 16 фоизга арзон. Солиқлар ва йўл йиғимлари минимал ставкалар бўйича ҳисобланади.

Ёнилғи сарфи – 30

Японлар машинанинг ёнилғи сарфини тез-тез муҳокама қилиб туришади. Кей-карларнинг ёнилғи сарфи 28-36 бўлиши аъло даражали ҳисобланади. Бу ерда 28 ва 36 сонлари машина бир литр ёнилғи сарфлаб босадиган йўл узунлигидир (км). Ўзимизнинг тилда “Юзига қанча ёқади”, деб сўралса, “3,6-2,8 литр”, дея жавоб беришади.

Японияда тиканакли резина ва реагентлар тақиқланган

Реагентлар қўлланмаса, йўл тоза, аммо сирпанчиқ бўлади. Шунинг учун япон шинасозлари ҳамиша йўлга максимал даражада қаттиқ ёпишадиган шина тайёрлаш ташвишидадир. Бу мавсумда Yokohama компанияси IceGuard SUV G075 йўлтанламаси учун янги шина тайёрлади. У эски Geolandar I/T-S G073 русумининг ўрнига чиқарилди.

Эски шина ерга ёпишиш хусусияти жиҳатдан янги шинадан 23 фоизга орқада қолади. Буни тажриба тасдиқлади. Янги шина кийгазилган машинада катта тезликда бемалол манёврлар қилиш мумкин. Қолаверса, эскисидан 10-15 фоиз яхшироқ тормозланади.

Мамлакат шимолида йўллар ва тротуарлар иситилади

Ушбу расмда Асахикава шаҳрининг қаттиқ қор ёққанидан кейинги манзараси акс этган. Йўл тозаловчилар ишга чиқмаган бўлса ҳам кўча саҳни тоза. Чунки тротуарлар иситилади. Тиниб-тинчимаган японлар тротуар қолиб автомобиль йўлларини ҳам иситишни бошлаган: шаҳар йўлларининг тик кўтарилиш ва пасайиш қисмлари, шунингдек, хавфли бурилишлар иситилади.

Автокредитлар йиллик фоизи — ноль

Япон ёшлари орасида автомобилга “касал” бўлганлари кам учрайди, уларни смартфон, планшет каби ҳашаматлар қизиқтиради. Шунинг учун ички бозор сустлашиб кетган эди. Ўтган йили 5 млнтача машина сотилди, бу савдонинг бир йил аввалгига қараганда 9 фоизга пасайганини кўрсатади. Кей-карлар савдоси эса 17 фоизга (1,9 млн нусха) пасайиб кетди. Ёшлар автосалонлардан узоқлашди.

Январ ойида Япония Банки манфий фоиз ставкалари (-0,1%) киритишини эълон қилди. Шундан бошлаб банклар йиллик ноль фоизда кредит бера бошлади! Автомобилларга талаб дарҳол жонлана бошлади.

Японлар “уазик”ларга қизиқмайди

Аниқроғи, улар УАЗ нималигини билмайди. Тўғри, бир неча йил муқаддам бу ерда рус йўлтанламаслари озроқ сотилган. Бу ҳақда Россия телеканаллари япон мижозлари УАЗни хуш кўриши ҳақида кўрсатув ҳам тайёрлаган. Аммо ҳозир экологик талаблар ва хавфсизлик шартлари кучайганлиги туфайли УАЗни учратишнинг иложи йўқ.

Ҳатто йўллар ҳам кўпқаватли

Токио йўллари беш қаватдан иборат. Тезюрар йўллар энг юқорида – 30 метр баландликда қурилган бўлиб. Пасткилари ҳам ёмонмас, ўртача тезлик 40 км/соат. Тезюрар йўлда юриш учун тўлов бор. Мамлакатнинг қолган мегаполисларида ҳам йўл қаватлари шу тартибда қурилган.

Кунчиқар юртда светофор кўп

Токио чорраҳаларининг ўзида 15 мингдан ортиқ светофор бор. Пойтахт йўлларининг умумий узунлиги 28 минг км. Пойтахтнинг кўпгина кўчаларида ҳар 100 метрда светофорни учратсангиз, ажабланманг. Аммо кўча ҳаракатини бутунлай автоматлаштирилган интеллектуал тизим бошқарганлиги учун тирбандлик йўқ.

Яна бир қизиқ факт. Японлар светофорнинг пастки яшил чироғини бизга ўхшаб “кўк” деб атайди. Биласизми нега? Чунки японлар светофорининг рухсат берувчи чироғи даставвал кўк бўлган. Кейинроқ умумий қабул қилинган рангга ўтган, бироқ оғзаки нутқда “кўк чироқ” дейиш расм бўлиб қолган.

auto.mail.ru мақоласи асосида тайёрланди